Hoofdstuk 5: Hoe zorg je dat het leuk wordt?

De verzamelnaam voor het gedrag van een melodie ten opzichte van een akkoord of een akkoordenschema is frasering. Ook de constructie van de muzikale zinnen onderling valt hieronder. De vergelijking met een taal gaat dus ook op dat gebied prachtig op. In onze solo willen we het publiek niet alleen tracteren op lijnen die harmonisch en ritmisch 'kloppen', maar het is wel zo leuk als het verhaal van zin tot zin ook een boeiend geheel is.

'Sounding interesting'
In het volgende pdf-je staat de vraag 'Hoe klink ik interessant' centraal. De eerste bladzijde filosofeert over hoe het mentaal ongeveer werkt, de tweede pagina is een schema dat gebaseerd is op drie steekwoorden: Herhaling, Ontwikkeling en Contrast. Met een herhaling geef je de luisteraar letterlijk iets wat hij kan herkennen, bij ontwikkeling blijft er iets gelijk, maar er verandert ook iets. Er valt dus iets te herkennen, en je maakt de luisteraar nieuwsgierig hoe het verder gaat. Met een contrast schud je de boel als het ware flink op en maak je meer gebruik van het verrassingselement.

Sounding Interesting

Voorbeeldsolo
In het volgende filmpje hebben we een solo van Clifford Brown genomen en leggen we uit wat hij precies doet als het gaat om Herhaling, Ontwikkeling en Contrast. Vooral zijn manier van ontwikkelen van motieven ('shapes') is even helder als briljant. Verder zijn er enkele plekken waarbij sprake is van een duidelijke melodische richting die voor de luisteraar heel goed te volgen is. Deze ankernoten hebben een rood kleurtje, waardoor de grote lijn gemakkelijk waar te nemen is.

Dit filmpje moet je misschien een paar keer bekijken om alle informatie tot je te kunnen nemen. We willen namelijk liever niet door Clifford Brown heenpraten met een voice-over...


CliffordBrown speelt een solo op 'Jim',
NB: Je kunt ook een pdf van de hele solo met alle aantekeningen bestuderen.

Aanvullende song-informatie:
- Het hele stuk in de opname uit 1954 vind je op YouTube
- Componisten: Caesar Patrillo en Edward Ross, tekst: Nelson Shawn, arrangement: Ernie Wilkins.
 - Bezetting: Sarah Vaughan zang, Clifford Brown trompet, Paul Quinichette tenorsax, Herbie Mann fluit, Joe Benjamin bas, Roy Haynes drums.

Spelen met motieven
Het oefenen met motiefjes (shapes) om ze te herhalen, te verplaatsen, te verlengen, om te keren, te vertragen, te versnellen is iets waar je niet vroeg genoeg mee kunt beginnen. Je hoeft minder ideeen te genereren, terwijl je je verhaal veel boeiender maakt dan wanneer je de boel alleen wat kloppend opvult. Het is niet een kwestie van briljant zijn of toevallig heel veel inspiratie hebben: nee je kunt het gewoon oefenen! Waar het om gaat is met minder materiaal zoveel mogelijk te vertellen. Denk maar aan het kortste verhaal van Ernest Hemingway die slechts zes woorden nodig had: "For sale: baby shoes, never worn". Ook Miles Davis ging, naarmate zijn carriere vorderde, steeds minder noten spelen.

Doe-het-zelf
Print onderstaand pdf-je. Speel de geven motiefjes of tekstfrasen, en pas het toe op elk akkoord of akkoordenschema wat je maar wilt. Als je oefent hou je dan zoveel mogelijk aan de gestelde spelregels, en beperk je tot slechts 1 frase. Speel je voor de fun, lap dan alle regels aan je laars en ontwikkel de shapes zoveel je wilt. Zorg dat je je bewust wordt wat het ene loopje met het vorige te maken heeft. Op die manier oefen je om altijd een verhaal te vertellen.

 Melodic shapes